धनि देशले गरेको वातावरण प्रदुषणले नेपालको हिमाल नागिंयो

नेपाल टक्सको यस विशेष एपिसोडमा, हामीले भेटेका छौं प्रेस काउन्सिल नेपालका अध्यक्ष तथा वरिष्ठ पत्रकार बालकृष्ण बस्नेतलाई। ३० वर्षभन्दा लामो समयदेखि पत्रकारितामा क्रियाशील बस्नेतको दृष्टिकोणले नेपाली मिडिया, राजनीति, र जलवायु परिवर्तनका विषयमा गहिरो अन्तर्दृष्टि दिन्छ।

उहाँले पत्रकारिताको प्रारम्भिक दिनदेखि अहिलेको डिजिटल युगसम्मको यात्राबारे कुरा गर्नुहुन्छ। अहिले सूचना प्रविधिको विकासले पत्रकारिता सजिलो बने पनि, नेपालले यो परिवर्तनलाई सम्हाल्न नसकेको उहाँको भनाइ छ। तर त्यसको पछाडि गहिरा कारणहरू छन्—राजनीतिक अस्थिरता, सुशासनको अभाव, र दीर्घकालीन रणनीतिक सोचको कमी। यद्यपि समस्याहरू छन्, उहाँ आशावादी हुनुहुन्छ कि नेपाल एक दिन विकासको उचाइमा पुग्नेछ।

नेपालका मानिसहरूमा विशेष गुणहरू छन्—सहनशीलता, परिश्रम, र सृजनशीलता, जुन संसारकै कुनै अन्य समाजमा पाइँदैन। यिनै गुणहरूको सही उपयोग गर्न सके, नेपालले चाँडै प्रगति गर्न सक्ने उहाँको विश्वास छ।

मिडिया सन्दर्भमा उहाँको आलोचना स्पष्ट छ। धेरैजसो समाचार नकारात्मक विषयमा केन्द्रित छन्, जसले समाजमा निराशा फैलाउँछ। उहाँ भन्छन्—सकारात्मक कुरालाई पनि उत्तिकै प्राथमिकता दिनुपर्छ।

जलवायु परिवर्तनको सन्दर्भमा, बस्नेतले अत्यन्तै संवेदनशील र महत्वपूर्ण विषय उठाउनु भएको छ। उहाँ भन्छन्—“धनी राष्ट्रले वातावरण प्रदूषण गरेपछि त्यसको असर गरिब राष्ट्रहरूमा पर्छ, नेपालजस्ता देशमा यसको मार झन् बढी पर्छ।” नेपालका हिमालहरू पग्लिरहेका छन्, प्राकृतिक प्रकोपहरू बढेका छन्, र यो समस्याले विश्वभरका देशहरूलाई छोएको छ।

“जलवायु परिवर्तन विश्वव्यापी समस्या हो, त्यसैले यसलाई समाधान गर्न विश्व समुदायको ध्यान खिच्नुपर्छ,” उहाँ जोड दिनुहुन्छ। उहाँको भनाइमा मिडिया र आम नागरिक दुवैले जलवायु संकटबारे सचेतना फैलाउनुपर्ने आवश्यक छ।

पत्रकारिता के हो भनेर सोध्दा उहाँ भन्छन्—“पत्रकारिता बदलिँदैन, प्लेटफर्महरू बदलिन्छन्।” साँचो पत्रकारिता सत्यमा आधारित, इमान्दार, र निष्पक्ष हुनुपर्छ भन्ने उहाँको स्पष्ट धारणा छ।